Duurzaam door Noorwegen

We kiezen het ruime sop en varen in pakweg zeventien uur over de Noordzee naar Kristiansand. We gaan ’s ochtends uitgerust van boord en staan meteen in het centrum van deze gezellige kustplaats, waar het wemelt van cruisepassagiers. Gezien het grote aantal campers dat de boot af rijdt is Kristiansand daarnaast voor velen de start van hun expeditie. Net als voor ons: onze camper staat klaar op de kade en we maken kennis met eigenaar Frederick.

De camper is gereserveerd via het camperdeelplatform campr.no – over een week brengen we hem hier terug. Frederick maakt ons wegwijs in de ruime Dethleffs Trend, die ook typisch Scandinavische opties heeft: zodra je aan de netstroom staat, gaat de vloerverwarming aan. Ook handig: in ons geval neemt de eigenaar de tolkosten voor zijn rekening, tenzij we rondjes op de ring van Oslo gaan rijden want ‘dan kun je het geld net zo goed uit het raam gooien’. 

We slaan wat proviand in, kopen een kaart van Zuid-Noorwegen – die later onmisbaar blijkt te zijn – en pinnen voor de zekerheid contanten. Noren betalen alles met pasjes en telefoon, maar het Noorse betaalsysteem VIPPS is niet toegankelijk voor ons. Na enkele kilometers zijn we aan de grote Dethleffs gewend en rijden relaxed de stad uit voor onze eerste Nortrip-bestemming. Nortrip? Dat is de Noorse evenknie van organisaties zoals France Passion en Brit Stops.

Zelfvoorzienende boerderij 

Aan het Herefossfjorden ligt Slettene Hage, een biologische boerderij met een plantjesmarkt, moestuin, rondscharrelend pluimvee en geiten. In het café-in-de-kas kun je heerlijk eten en drinken, alles is van eigen teelt of uit de buurt. We worden hartelijk ontvangen door Gunn Elisabeth Slettene en haar man Geir Heigland. Vroeger leefden de meeste Noren in een zelfvoorzienende boerderij, waarbij kunstnijverheid voor wat extra inkomsten zorgde. In deze omgeving zie je bijvoorbeeld veel houtsnijwerk.

Er zijn tig geiten die vrij rond lijken te lopen, maar die schijn bedriegt: ze dragen een halsband met wat op het eerste gezicht een klassieke bel lijkt, maar die blijkt de elektronische tracker Nofence te zijn. Een Noorse uitvinding waarmee de eigenaar via een app bepaalt waar de virtuele grens ligt tot waar de geiten mogen komen. Bij het naderen van de grens piept de tracker en weten ze dat ze terug moeten, anders volgt er een schokje.  

Door een fotogeniek landschap met heerlijke riviertjes en huizen met een groendak bereiken we de veehouderij van de Nederlandse familie Landsman bij Åmli, de Åmli Gårdsmeieri. Boer Arno wijst ons de Nortrip-plek naast de zelfbedieningswinkel en oudste zoon Espen helpt ons aan water. Ze vertellen intussen over hun eerdere omzwervingen in Noorwegen. Hier in het zuiden vinden ze het klimaat prettig: niet zo koud als in het noordelijke binnenland, en niet zo nat als aan de kust. We vragen of ze de serie Het Hoge Noorden van Omroep Max kennen. “Jazeker”, beaamt Arno. “We hebben vlak bij Rob en Astrid gewoond, dat stel van die schapen.” 

Nieuwe schoonheid

We vervolgen onze reis naar het Setesdal en worden na bijna iedere bocht weer verrast door nieuwe schoonheid. Er wonen niet meer dan vijfduizend mensen in deze regio en die weten zich al generaties sterk verbonden met de natuur. Bij Uppistog Gard in Valle hebben de Nederlanders Caren en David hun droom om een circulaire boerderij te runnen waargemaakt. Caren is in charge voor de geiten, de zuivelproducten en de varkens en David is verantwoordelijk voor de bijen, de kas en de moestuin. We kopen er een heerlijk stuk kaas: tomme, half geit, half koe. 

Onze volgende Nortriphost is Brokkestøylen, een eco luxury resort met overnachtingsaccommodatie in domes, koepels, en een restaurant in een glazen kas. Het ligt op zeshonderd meter hoogte in de bergen. Het echtpaar Gro en Erik verwelkomt ons. Al het eten en drinken in het restaurant komt uit de buurt of hebben ze zelf geteeld. “Maar dat is nog een beetje uitproberen, want het is hier zo hoog.” Kaas kopen ze van het Nederlands stel in Valle, Caren en David. “De beste kaas van de wereld”, zegt Gro bloedserieus.

We mogen aanschuiven op het terras naast een luidruchtige rivier. De stresslevels van deelnemers aan de retreats die ze organiseren schieten altijd enorm omlaag, vertelt Erik. “De rivier hier leent zich prima voor dagelijkse Wim Hofjes”, zegt Erik, die bij de Iceman een masterclass volgde. “Maar je moet wel weten waar je dat zonder gevaar kunt doen.” Ook als Brokkestøylen gesloten is, mag je als Nortripper altijd met je camper op het terrein tussen de rivier en de weg staan. 

Alaskahusky's

We hebben geluk: de Suleskarvegen is net sneeuwvrij gemaakt dus kunnen we via de pas van 1.052 meter hoog onze weg vervolgen. De pasweg is van eind mei tot 1 november open voor verkeer, de sneeuwruimers hebben een smalle doorgang gegraven die op veel punten zo krap is dat je elkaar niet kunt kruisen en je moet uitwijken in uitgefreesde nissen. 

Aan de andere kant van de bergrug komen we in het Sirdal, met achttienhonderd inwoners een dunbevolkt gebied. Bij Sirdal Huskyfarm zoeken we ons Nortripplekje. Je kunt hier van alles doen. Wij krijgen een rondleiding bij de hondenkennel met 44 Alaskahusky’s en maken daarna een ritje met een karretje getrokken door zes honden. 

Het is boeiend om de interactie te zien tussen de honden onderling en tussen de honden en hun trainers Florian en Fee. Ook wij worden aangespoord tot actie en knuffelen erop los. Het zijn enthousiaste dieren en omdat het vandaag geen warm weer is, zijn ze bijzonder actief: je bent een poolhond of je bent het niet. 

Enthousiaste dieren 

Dan komen de ritjes met een karretje. We mogen ze zelf het tuigje aandoen. De twee voorste honden zijn de slimmeriken, zij geven de richting en het tempo aan. De twee middelste zijn de teamspelers, zij zorgen dat het goed gaat in de bochten en we niet omkiepen, en de twee achterste zijn de sterkste, zij moeten het meeste trekken. Florian doet het een keer voor en leert ons een paar commando’s en dan mogen we: een bucketlijst-waardige ervaring. 

Zinsbegoochelende zuidkust

Tijd voor de zuidkust. De rit ernaartoe is zinsbegoochelend, zo mooi: de meren, fjorden, bossen, gekleurde huizen, schattige kerkjes en de lekker comfortabele wegen. Nu hebben we profijt van de papieren kaart, want Google Maps stuurt ons voortdurend smalle onverharde weggetjes op. 

 In de havenplaats Flekkefjord is een Hollandse wijk, de Hollenderbyen. In de zestiende en zeventiende eeuw was er levendige handel met Nederland en er kwamen zelfs Nederlanders in Flekkefjord wonen. In de negentiende eeuw was de haringvisserij nogal lucratief en met het verdiende geld werden prachtige houten huizen gebouwd.  

Observatiepost vogeltrek 

We hebben we nog enkele vuurtorens voor de boeg. Lista fyr is behalve vuurtoren ook een belangrijke observatiepost voor de vogeltrek. Directeur Pål Hals vertelt dat de teller op 388 vogelsoorten staat: het hoogste aantal van Noorwegen. Vanuit de vogelhut – de beste van Noorwegen, volgens de aanwezige vogelaar Jonas – wordt van maart tot november dagelijks door vrijwilligers en beroepskrachten geteld. 

De laatste dag van deze rondreis is gereserveerd voor Lindesnes, de zuidkaap van Noorwegen. Met vuurtorenwachter Morten bekijken we het complex, dat ruim is opgezet zodat de bezoekers elkaar niet voor de voeten lopen. Boven op de toren is het fascinerend om de piepkleine halogeenlamp te zien die voor de lichtstraal zorgt. Dat licht, dat gaat automatisch, maar de misthoorn niet.

Het is de enige nog werkende misthoorn van Noorwegen, maar hij heeft geen functie meer. “Voor de lol laten we ‘m van maart tot oktober op zondag om 12 uur loeien. Voor een bruiloft kan het ook”, vertelt Morten. 

Op weg naar Kristiansand tanken we de camper af. We hebben niet eens een volle dieseltank gebruikt en we overhandigen de sleutels weer aan de eigenaar. Na een heerlijk weekje is het lekker rustig om zo weer over de Noordzee terug te varen. 

Tekst en foto’s: Martijn Lamme en Marjam Overmars

Lees de hele blog op: www.metdecamper.nl.

Vrijwel al onze overnachtingen waren bij een Nortriphost. Daarvoor schaf je de Nortrip-gids of -app aan en zo plan je in heel Noorwegen een route. Overnachten met een camper kost niets, soms zijn er servicevoorzieningen. De hosts stellen het op prijs als je iets bij ze koopt, eet of drinkt.