Wandelen met een plusje op het Wereldtijdpad

Agnes Jeurnink

Wat is Germaans Blond? Waarom kunnen processies levensgevaarlijk zijn? Waar in Ootmarsum is bier drinken verboden? Wie belastte het dragen van een baard? Zo maar een paar vragen die we kunnen beantwoorden na het bewandelen van het Wereldtijdpad in Overijssel.

IMG 5610

Terwijl we vanaf camperplaats Midas naar het centrum van Rijssen lopen, luisteren we naar de podcasts die horen bij onze eerste wandeling. Zo krijgen we een goed tijdsbeeld van de te lopen periode. We horen lekker modern taalgebruik in het interview met Julius Civilis, een Bataafse edelman geboren in het jaar 25, die het heeft over forten uitmoorden en Romeinen het land uitknikkeren. “Ja, zo deden we dat in die tijd”, verhaalt Julius Civilis. 

Als we het centrum naderen, wanen we ons inmiddels in de Romeinse tijd en ontdekken jaarpaal 1 op het plein voor de Schildkerk. Met om de vijfentwintig meter een nieuw jaar is het natuurlijk niet te doen om elk paaltje te bekijken, dus kiezen we voor een puzzelwandeling. Zo hoeven we maar tweeëntwintig van de honderdzestig paaltjes te bekijken en dat is helemaal niet erg, want de wandeling is gewoon genieten in het prachtige Volkspark Rijssen en de heuvelachtige bossen wat verderop.  

Smalspoorlijntje 

We zijn nog niet moe en doen meteen de tweede wandellus van de jaren 161 tot 250 erachteraan. Dit is de tijd van de Pax Romana, een tijd van vrede en rust in het Romeinse Rijk. Nou, daar zijn we wel een beetje aan toe na alle moord en doodslag van de eerste wandeling. De vrede duurt niet erg lang en de wandeling is dan ook maar vier kilometer.  

We bekijken natuurgebied Hollands Schwarzwald en ontdekken nog een smalspoorlijntje. Dit Leemspoor is zo’n honderd jaar geleden aangelegd om leem te vervoeren naar de vele steenfabrieken die het gebied rijk was. De volgende dag is de route van de jaren 261 tot 500 aan de beurt. We verkeren nog steeds in Romeinse sferen, maar daar komt een einde aan. 

Onze gids is Herfred, een Frankische krijger. Hij vertelt de geschiedenis van zijn koning Clovis die in het jaar 482 aan de macht komt en zorgt voor de val van het Romeinse Rijk. Wederom met vele oorlogen en veldslagen. We lezen over huurlingen in het leger, grote vluchtelingenstromen en voedseltekorten. Hoe actueel kan een wandeling van ongeveer 1.700 jaar geleden zijn! Gelukkig is de natuur prachtig. Via smalle bospaadjes wandelen we langs heidevelden en na boerenland komen we in een natuurgebiedje met vele weidevogels. 

Verslavend 

De middeleeuwen start in route vier en vijf. Die gaat door boerenland en doen we op de fiets. Alhoewel het qua beleving een stuk minder leuk is, hoeven we ons niet echt schuldig te voelen, want op de site van het Wereldtijdpad staan ook voorbeelden van verschillende fietstochten. Ter compensatie besteden we extra aandacht aan de informatiepanelen die we onderweg tegenkomen. De veertig dubbelzijdige panelen staan verdeeld over het gehele Wereldtijdpad en geven informatie over verschillenden historische onderwerpen, zoals de zijderoute, mode, rechtspraak of emancipatie.  

De volgende morgen verplaatsen we ons naar camperplaats Lookerland in Holten. Ook hier is het weer prima toeven, maar tijd is er niet, want de volgende wandeling wacht. Deze start op het ene vakantiepark en eindigt op een ander. Vakantieparken zijn er hier genoeg en dat snappen we wel, want het is puur genieten met heel veel wandel- en fietsmogelijkheden in prachtig natuur- en cultuurlandschap. 

De periode 851 tot 1130 wordt wederom gekenmerkt door oorlog en verderf. We hebben er geen zin in dus verplaatsen we ons in de wereld van de doorsnee middeleeuwer. Deze was analfabeet en vooral zelfvoorzienend. Het leven werd bepaald door de seizoenen en de kerk. Als we zo door het boerenland wandelen, zien we dat die seizoenen nog steeds van grote invloed zijn op het huidige leven.  

Het wandelen begint een beetje verslavend te worden en we willen het pad zeker afmaken. We starten in het licht glooiende landschap met wandellus zeven en bekijken filmpjes die via een QR-code worden aangeboden. Toch handig, die technieken van de huidige tijd.  

Angstaanjagend actueel 

De periode van wandeling Dijkermaten is een tijd van grote veranderingen. De Tachtigjarige Oorlog, de opstand tegen de katholieke kerk en de Gouden Eeuw vallen in deze periode. We gaan op zoek naar vreemde weetjes en lezen over een processie uit 1512, gehouden op het ijs van de dichtgevroren Rotterdamse haven. De gelovigen bidden voor dooi, zodat de handel weer kan opstarten. Tijdens de processie gaat het opeens hard stormen en het loopt niet goed af. 

Ook leren we over Ootmarsum, waar het in 1575 verboden wordt bier te drinken in de kerk. Dit geldt niet voor reizigers. Hebben wij camperaars even mazzel. En tsaar Peter de Grote laat baarddragende mannen in 1722 extra belasting betalen. Natuurlijk, dat was vroeger, maar ook lezen we bij het jaar 1653 over wolvenoverlast in Overijssel, over de Amersfoortse Kei die in 1661 door een kroegweddenschap in het centrum van de stad terechtkomt en over de eerste Nederlandse vrouw die studeert aan de universiteit en dit doet vanachter een gordijn. 

Sommige zaken zijn angstaanjagend actueel. Die kei hebben we pas nog bekeken, over wolvenproblemen horen we dagelijks in de media en er zijn momenteel vele vrouwen in de wereld die graag onderwijs zouden willen volgen, ook al is dat vanachter een gordijn. 

Blond biertje 

De laatste wandeling van het tijdpad gaat richting de Holterberg. We letten vooral op naamgeving en regionale zaken. Zo leren we dat de plant de hortensia vernoemd is naar een vrouw en dat de sport klootschieten rond 1747 misschien wel een beetje te vergelijken was met het voetbal van nu, er zijn internationale ontmoetingen en er gaan behoorlijke bedragen in om. Tot slot krijgen onze geboortejaren nog wat extra aandacht. 

Dan komt er in het centrum van Holten een einde aan het Wereldtijdpad. De terrasjes nodigen ons uit en een blond biertje volgt. Wanneer is dit eigenlijk uitgevonden? Dat hebben we gemist. In ieder geval later dan Germaans Blond, want dat is de benaming voor de door de Romeinen geliefde blonde lokken van Germaanse slavinnen, lazen we bij jaarpaal 175. 

 

Rond de Overijsselse plaatsen Rijssen en Holten is in 2009 een vijftig kilometer lang Wereldtijdpad van het jaar 1 tot heden gerealiseerd. Iedere vijfentwintig meter staat er een paal met jaartal en een ronddraaiende kubus waar op de vier zijden belangrijke gebeurtenissen in de wereld, Europa, Nederland en de regio staan vermeld. De route wordt aangegeven met wit-paarse bordjes.  

Op de site wordt het pad beschreven in negen verschillende wandellussen, waardoor er zeventig wandelkilometers gemaakt worden. Verder staan er vele themawandelingen en verschillende podcasts op. Ieder jaar in oktober, de maand van de geschiedenis, wordt er een nieuwe jaarpaal geplaatst.