Wildernisleven in Finland: bossen, stilte en vuurtjes stoken

Op zoek dus naar ongerepte natuur. We koersen na aankomst met de boot in Helsinki direct naar Nationaal Park Nuuksio. Eerst nemen we een kijkje in het bezoekerscentrum in Haltia, waar we lezen dat het park bekend is om zijn meren, valleien en diepe afgronden. 

Het natuurcentrum is tevens een museum met wisselende tentoonstellingen. Dit jaar had het centrum een interessant thema: de effecten van de natuur op het welzijn. Dat is eigenlijk iets waar wij ook benieuwd naar zijn: wat een overdosis natuur met ons doet.

Wildernismaal 

Snel de schoenen aan voor onze eerste wandeling op Fins grondgebied. We komen voor een verrassing te staan: het natuurgebied verkeert – het is begin mei – nog in compleet winterse staat. De wandelpaden zijn bedekt met sneeuw, de meren stijf bevroren. Hier en daar hangen ijspegels langs de randen van beekjes; we wanen ons op wintersport. 

Overnachten doen we op een kleine parkeerplaats bij de start van de wandeling, waar de sneeuwschuivers grote hopen sneeuw hebben achtergelaten. De kacheltjes draaien op volle toeren. We slaan bij de supermarkt in Forssa ingrediënten in voor een wildernismaal. 

Dan naar Nationaal Park Torronsuo, in 1990 opgericht om het grootste hoogveengebied van Finland te beschermen. Het gebied is vrijwel in ongerepte staat bewaard gebleven. De negen kilometer lange wandeling gaat deels door bos, maar voornamelijk over plankieren waar we genieten van de enorme weidsheid. 

Hier zouden goudplevieren, uilen, roofvogels en kraanvogels te zien zijn, maar helaas zien we niks. Wel waarschuwt een tegemoetkomende wandelaar dat er een slang praktisch op het pad ligt. 

We komen uit bij de hoge uitkijktoren, driehonderd meter van de parkeerplaats. Hier is ook een mooie stookplaats. We halen onze spullen en bereiden boven het vuur een maal van Finse worstjes, champignons gevuld met blauwe kaas en gebakken bananen. 

Geologische route 

Met rode wangetjes van het eten en het kampvuur hebben we een goede nachtrust. Vandaag een ritje van anderhalf uur naar Hiking Area Evo. We kijken eerst rond op het terrein van de Evo Campus. Hier werd in 1862 de eerste school voor bosbouw gevestigd. Er staan momenteel zo’n tweehonderd studenten ingeschreven. 

Onze derde wandeling is weer totaal anders dan de eerste twee. De route gaat over zogenoemde eskers. Een esker of smeltwaterrug is een lange, smalle richel, waarschijnlijk afgezet door smeltwater. 

De volgende dag rijden we via weg 314 met de auto over de prachtige Pulkkilanharju Esker. Deze acht kilometer lange Pulkkilanharju bestaat uit eskereilanden en onderwaterruggen. De eilanden zijn met elkaar verbonden door bruggen. Een deel van Pulkkilanharju Esker behoort tot het Nationaal Park Päijänne, dat in 1993 open ging. Het park bestaat hoofdzakelijk uit eilanden in een meer dat ook Päijänne heet. 

We overnachten op de kleine parkeerplaats Kirveslampi in Nationaal Park Leivonmäki. Vanaf daar lopen we een korte informatieve geologische route, die eindigt bij een stookplaats. Het proviand kan uit de rugzak en stoken maar. 

Oude bosbranden 

Zo leven we nu al dagen in de doodstille bossen. Maar we zijn niet alleen: soms wipt er een sneeuwhaas voorbij, of vlucht er een roedel reeën. Ook de kraanvogels laten zich zien. En soms wordt de stilte verstoord door de klaaglijke roep van een parelduiker op het water. 

We koersen van het ene naar het andere Nationale Park en verwonderen ons over de verschillen in de omgeving. Finland is niet saai! De volgende stop is Nationaal Park Pyhä-Häkki. In deze oerbossen dragen de vierhonderd jaar oude pijnbomen littekens van oude bosbranden. Ons bevangt een gevoel van tijdloosheid. 

Mooi zomerweer 

En dan… laten we het wildernisleven toch even los en gaan een paar dagen de toerist uithangen in Kuopio. Onze reisgids laat zich positief uit over deze stad. Tegenover het renaissancistische stadhuis is een gezellige ochtendmarkt en in de inmiddels vernieuwde markthal lopen we likkebaardend langs alle delicatessenwinkeltjes. Met het toeristentreintje rijden we langs mooie oude kerken en andere bezienswaardigheden. 

Daarna strijken we in de haven neer op het populaire terras van Wanha Satama, waar je ook goed kunt eten. We kopen alvast kaartjes voor een boottocht over het meer Kallavesi. De 75 meter hoge Puijo-uitkijktoren met een ronddraaiend restaurant in de top laten we schieten; het is mooi zomerweer, zodat we liever een dagje aan het zwemstrand gaan luieren. 

Rendiergebied 

We koersen oostelijk, richting Nationaal Park Patvinsuo, dat een beer als logo heeft. Als je heel veel geluk hebt, zie je er een, hoewel beren hun best doen om mensen te mijden. We bezoeken eerst de Suomu Nature Information Hut met een tentoonstelling over de zoogdieren en vogels van het park. We overnachten bij een badstrand aan een zandige oever van het Suomunjärvi. Een zeearend cirkelt boven ons hoofd. 

Onze vervolgroute brengt ons in Lieksa. De belangrijkste attractie van deze stad is het openluchtmuseum Pielisen, het op een na grootste van Finland. Het is een complex van bijna honderd Karelische gebouwen uit de zeventiende tot begin twintigste eeuw. 

Verder noordwaarts komen we op de Via Karelia, de oudste toeristische reisroute door Finland, van Vaalima langs de Fins-Russische grens tot Salla in Lapland. De 895 kilometer lange route is bewegwijzerd met bruine bordjes met daarop een zwarte en gespiegelde witte R, soms in combinatie met de tekst Via Karelia. 

Verkeer is er bijna niet, het landschap wisselt af. We rijden inmiddels in het officiële rendiergebied van Noord-Lapland en moeten de weg geregeld delen met een groepje rendieren. 

Kippenvel

We stoppen bij Ratteen Portti, een klein museum dat een indrukwekkend beeld geeft van de dramatische winteroorlog van 1939 en 1940, die maar 105 dagen duurde en negenhonderd Finnen en zo’n 25 duizend Russen het leven kostte. We lopen naar het Winteroorlogsmonument, een veld met duizenden natuurstenen ter nagedachtenis aan de Finse soldaten en die van het Rode Leger, gesneuveld in deze oorlog. 

Het idee van het monument is met visuele middelen mensen aan het denken te zetten over het leed en de verwoesting die de oorlog heeft aangericht. Het monument Open Embrace in het midden van het Winteroorlogsmonument heeft 105 koperen bellen, een voor elke dag van de Winteroorlog. De klokjes klingelen in de wind om de zinloosheid van de oorlog weer te geven. Kippenvel. 

We gaan steeds noordelijker, met overal glasheldere meren, heuvels, rotsblokken en uitzichten. We bezoeken het museum Siida, waar je zowel binnen als buiten op aantrekkelijke wijze het leven van de Sami uitgebeeld ziet.

Het allermooiste in dit museum is echter de manier waarop het museum de natuur in beeld brengt. Enorme foto’s aan de wand geven het beeld van alle twaalf maanden weer. Je ziet de jaargetijden voorbijkomen en eromheen lees je over flora en fauna in die periode. 

Vervolgens maken we een afsteek naar Nationaal park Lemmenjoki. Natuurlijk wordt er gewandeld, maar we bezoeken ook het atelier van de viltkunstenaar Kaija Paltto. Zij en haar man zijn rendierherders. Paltto voelt zich geïnspireerd door de kleurrijke Sami-cultuur. Ik koop twee mooie viltkunstwerkjes, die me thuis aan deze reis zullen herinneren. 

De officieuze hoofdstad van Lapland, Rovaniemi, ligt op de poolcirkel. Ten noorden van deze cirkel kun je genieten van de middernachtzon: rond 21 juni gaat hij niet meer onder. Hoe noordelijker je komt, hoe meer nachten het betreft. Op tien kilometer afstand van Rovaniemi bevindt zich de bekende Santa Claus Village, een enorme toeristische trekpleister. Ook wij brengen een bezoek aan de kerstman, want hij bestaat echt! Giechelend gaan we met hem op de foto. 

En dan verlaten we het gebied van de middernachtzon. Wat heeft Finland veel te bieden! Naast de onmetelijke natuur proefden we toch ook van de cultuur en het vermaak. Het is allemaal voorhanden. 

Gerda Wagenvoort (80) en Anja Eerdmans (71) ontmoetten elkaar twaalf jaar geleden op een NKC Solo-evenement en hebben sindsdien samen veel reizen gemaakt, ieder in de eigen camper.

NKC Solo verbindt gelijkgestemde alleengaande camperaars en biedt hun de mogelijkheid om elkaar te treffen en het camperleven te beleven.