Op zoek naar truffels in Italië

We beginnen onze culinaire rondreis op zoek naar de typisch Italiaanse gewoonten en gebruiken in de buurt van Pavia. Het is niet bij veel mensen bekend dat grofweg onder de lijn van Turijn naar Milaan de grootste rijstproductie van Europa plaatsvindt. 

De originele Italiaanse risotto wordt hier op grote schaal verbouwd en je waant je soms in Vietnam, met rechte boerenwegen tussen de vlakke rijstvelden. Vercelli is het hart van de rijstbouw, maar wij hebben afgesproken met Alberto Fornaroli van Il Riso del Paradiso in San Martino Siccomario. Hij is een van de belangrijkste producenten in de buurt van Pavia. 

Veel tijd heeft hij niet voor ons, want het werk gaat door, maar we mogen even rondkijken. In een kleine schuur staat zijn rijstsorteermachine waar zestien uur per dag de rijstkorrels worden geselecteerd, gewassen en verpakt. De meeste rijst is voor de grote supermarkten en een deel gaat naar de lokale restaurants. 

Op een halfuurtje rijden vinden we een mooie camperplaats bij Borgo Priolo. Het is de agriturismo Torrazetta, een wijnboer die camperaars een overnachtingsplaats aanbiedt, op een vrij stuk weiland tussen de heuvels. We wandelen even rond en bezichtigen de wijngaarden. 

Overnachten is gratis, mits je in de agriturismo dineert. Dat blijkt een prima keus te zijn, want het eten is ronduit geweldig en dat geldt ook zeker voor de gastvrije bediening. Een fijne plek, waar we met weemoed vertrekken om verder te reizen richting Parma. 

Uitgebreid getafeld 

Deze plaats mag namelijk niet ontbreken, gezien de bekende Parmaham en de Parmezaanse kaas. Er zijn zelfs musea voor. Die van de Prosciutto di Parma staat in Langhirano en het Museo Del Parmigiano-Reggiano bevindt zich in Soragna. Hier leren we dat de eerste productie van de Parmezaanse kaas waarschijnlijk dateert uit 1200. 

De enige echte heeft een DOP-keurmerk: Denominazione di Origine Protetta. Vijfhonderd kleine kaasboeren maken zo’n kleine drie miljoen kazen volgens traditioneel recept met melk van biologisch gehouden koeien die alleen mogen grazen op bepaalde weilanden in de provincies Parma, Modena en de regio Emilia.

Italianen en de maaltijd. Het is onderdeel van hun cultuur en misschien wel het belangrijkste moment van de dag. En als er iets te vieren valt, dan gaan ze helemaal los. Aan lange tafels op de veranda of in de tuin tussen de olijfbomen wordt met familie en vrienden uitbereid getafeld. De gewoontes en gebruiken zijn dan ook verschillend met die van ons. Voor zeven uur ’s avonds is er geen restaurant geopend en de Italiaan vindt het maar raar dat wij om zes uur aan tafel zitten en om kwart over zes klaar zijn. 

Nee, in Italië neemt men de tijd voor de maaltijden. Het begint al met een ontbijt. Zij zetten geen kopje thee met een beschuitje of eten een kommetje melk met muesli. In plaats daarvan slenteren ze naar hun werk en scoren onderweg een cappuccino met wat zoets en lezen meteen even de krant.  

Chianti classico 

Zo doen wij het ook bij een bezoek aan de stad Parma. De camper laten we achter op de camperplaats vlak naast de rondweg en met de bus zijn we binnen een kwartier in het centrum. Even op de klok kijken, want na elfen is het bestellen van een cappucc totaal uit den boze. Je kiest dan voor een café, een sterke, hete espresso, met veel suiker. We zijn ruim op tijd. 

De stad is verrassend leuk met gezellige pleinen, winkelstraatjes en volop terrasjes. De sfeer is zeer ontspannen, hetgeen we kennen van dit soort wat kleinere steden in Italië die niet in de top tien van citytrips staan. 

Chianti Classico, wie kent deze niet. De wijn is wereldberoemd en de streek waar dit goddelijke vocht verbouwd wordt al net zo. Het is al twee eeuwen geleden dat de Toscaanse hertog Leopold I begon met de druivencultuur en inmiddels is de streek de belangrijkste wijnproducerende regio van Italië. Net voorbij Florence draaien we dan ook de S622 op richting Greve in Chianti. 

De eerste stop tussen de goudgele heuvels vol wijnranken is Panzano, waar we op de terrasvormige camperplaats overnachten met een mooi uitzicht op het Toscaanse land. De herfstkleuren spatten ervan af. We kiezen de volgende dag voor een rondje op de e-bike. De gravelwegen tussen de landerijen en dorpen zijn beroemd vanwege de klassieke wielerwedstrijd Strade Bianche. Het is heerlijk weer en we fietsen nog prima in korte broek. 

Milde temperaturen 

In Panzano ontmoeten we Dario Cecchini, de inmiddels wereldberoemde slager dankzij zijn acte de presence in deel 6 van de populaire Netflix-serie Chef’s Table. Met een grote lach ontvangt hij ons in zijn winkel vol met biefstukken. Voor vleesliefhebbers het walhalla op het Toscaanse land. Vol trots laat hij zijn slagerij zien, waar een klein winkeltje vol met merchandise deel van uitmaakt.  

In het hoogseizoen komen toeristen met busladingen vanuit de hele wereld langs om hem te ontmoeten en in zijn restaurant eten. In herfst is het heerlijk rustig. Hij houdt van de herfst: “Kijk naar die kleuren en ruik het land. Ik ben dol op de herfst met milde temperaturen en meer gezelligheid in huis bij de open haard. De zomers zijn te warm, te druk en te toeristisch. Nee, jullie zijn op het juiste moment hier. Kom en proef wat van mijn zelfgemaakte paté en neem een goed stukje vlees mee.” 

Met een ferme handdruk zwaait hij ons weer uit en wij fietsen verder met dikke biefstukken in de tas. Dat wordt smullen straks in de camper! 

Mooie witte wegen 

Wanneer je door de streek de Chianti rijdt, kom je vanzelf in Siena. Om deze prachtige stad te bezoeken, kiezen we ervoor om een paar dagen op de stadscamping te gaan staan. Even een echte douche, een wasje doen en de accu’s weer opladen van camper, laptop en fotocamera’s. We gaan met de bus naar de stad en flaneren over het bekende schelpvormige plein Piazza del Campo en langs de markante dom de kathedraal Onze-Lieve-Vrouw-Tenhemelopneming.  

We vinden een leuk restaurantje in een van de zijstraatjes voor de lunch. We doen dit naar Italiaans gebruik. Geen gesmeerde boterhammen met worst en pindakaas en een bekertje melk mee in een trommeltje, maar tijd voor il pranzo. De Italianen eten vaak twee keer per dag warm, dus wij bestellen een prima pasta met een glaasje wijn.  

Rondom Siena liggen ook nog een paar mooie witte wegen, dus we kunnen het niet laten om ook hier weer even op de fiets de buurt te verkennen. We trappen flink bergop en rijden rustig omlaag over de met stenen en gruis bedekte route. Af en toe hebben we weer een stukje asfalt om vervolgens weer off-road te gaan.  

Ons doel is Radda in Chianti, waar we precies op tijd voor de lunch aankomen. En ja hoor, hier vinden we de veelbelovende pasta met everzwijn en truffel. Dolce vita in Italia! 

Toverdrank

Als er één streek is in Toscane die je absoluut gezien moet hebben, dan is het wel de Val d’Orcia in de buurt van Pienza. De regio ligt ten zuiden van Siena en staat sinds 2004 op de Werelderfgoedlijst. De vallei rondom de rivier de Orcia is betoverend mooi en onderweg stoppen we dan ook regelmatig om even te genieten. We bezoeken Montepulciano, dat op een heuvel van 605 hoog meter ligt. 

Als je de moeite neemt om de toren te beklimmen van het Palazzo Comunale, wordt het uitzicht nog indrukwekkender. Het is herfst dus de akkers zijn bruingeel. De cipressen steken er sterk af tegen de hemel en in de verte zien we de Monte Amiata. Ook hier is wijn de toverdrank, met name de bekende Vino Nobile di Montepulciano. Bij de enoteca proeven we hem even. 

Dan slingert vanaf Monticchiello de strada provinciale met haarspeldbochten omhoog. Langs de weg een rij met cipressen die de weg markeren. Ik moet bij cipressen en Toscane altijd denken aan de film Gladiator met Russel Crowe in de hoofdrol, die na allerlei veldslagen en gevangenschap terug naar huis gaat.  

De oprijlaan met cipressen naar zijn huis is een bekende filmlocatie en ligt vlak bij Pienza. We stoppen even bij het hek en in gedachten ga ik terug naar de epische scène. We maken nog een mooie wandeling even verderop naar de kapel Madonna di Vitaleta, een van die prachtige plekjes in de Val d’Orcia.  

Pasta met truffel 

We verlaten Toscane en rijden richting de Marken. We passeren eerst vlak voor Perugia het Lago Trasimeno en over een mooie weg binnendoor via Gubbio arriveren in Acqualagna. Dit is de truffelhoofdstad van Italië en we bezoeken het jaarlijkse truffelfestival. Speciaal hiervoor is er naast de basisschool een parkeerplaats voor campers ingericht, waar we voor tien euro drie dagen kunnen overnachten om het truffelfeest te beleven. 

Het centrum van het stadje is afgesloten voor verkeer en op het plein zijn allerlei standjes ingericht met voornamelijk truffelverkopers aangevuld met wijnboeren, kaasmakerijen en andere standjes die typische lokale specialiteiten aanbieden. Een feest voor de zintuigen.  

We struinen langs de kraampjes en telkens krijgen we de penetrante geur van truffel in onze neus. Je moet ervan houden en je moet er diep voor in de buidel tasten. Witte truffel kost zomaar 2.500 euro per kilogram en afhankelijk van de kwaliteit en grootte van de truffel kan dit zelfs oplopen tot boven de 4.000 euro.  

Er is ook een klein museum en dat geeft ons goed inzicht over de historie van het zoeken naar truffels en het dorp Acqualagna. Met de kortingscoupon die we kregen op de parkeerplaats schuiven we aan in de feesttent en proeven daar de bordjes pasta met truffel. Wit of zwart is de keuze, vergezeld van een prima slok wijn. Met verbazing kijken we hoe de Italianen hun creditcards trekken voor kleine potjes met truffel van honderden euro’s. 

Uiteindelijk gaan ook wij overstag en nemen op bescheiden Hollandse wijze wat truffel mee naar huis. Want wat is er mooier als je weer thuis bent, zelfgemaakte pasta maakt en die even garneert met Parmezaanse kaas uit Parma en truffel uit Acqualaga. De tafel buiten gedekt, de hele familie erbij en op zijn Italiaans dineren. Met goede wijn en veel gepraat. Lekker luid zoals het hoort. Volgende keer maak ik risotto!

Overnachten

Torrazzetta Agriturismo, Borgo Priolo, 72154.
Area Sosta Camper Parma, Parma, 25510.
Parking Panzano, Panzano, 46205.
Camping Colleverde Siena, Siena, 28641.
Area Comunale, Pienza, 4443.
Area di Terme di Chianciano, Chianciano Terme, 22445.
Area Parco le Querce, Acqualagna, 19561.

De sitecodes verwijzen naar locaties op Campercontact.com.