80 jaar bevrijding in Nederland: op pad met de camper

Op 5 mei vieren we dat Nederland 80 jaar geleden werd bevrijd. Verspreid over het land zijn best wel wat plekken van betekenis geweest tijdens deze maandenlange operatie, waaronder deze zeven bijzondere locaties. En goed nieuws: er zijn verschillende camperplaatsen in de buurt.

Mesch, Zuid-Limburg 

Dit dorp in Zuid-Limburg was de allereerste plek in Nederland die werd bevrijd door de geallieerden. Op 12 september 1944 kon de 30e Infanteriedivisie van de Amerikaanse landmacht de plek opnieuw veroveren. Diezelfde divisie bevrijdde in de daaropvolgende dagen Maastricht en speelde ook nog een belangrijke rol in het Ardennenoffensief. 

Mesch is het meest zuidelijk gelegen dorp van Nederland en er lopen heel wat routes dwars doorheen. Zo kom je langs en door Mesch wanneer je het Pieterpad, het Pelgrimspad of het Fietserspad bewandelt of fietst. Verder maakt Mesch ook deel uit van de Europese Liberation Route. Bij de openbare basisschool staat een gedenksteen die aan de bevrijding herinnert. 

De Sint-Pancratiuskerk in Mesch werd gesticht in de negende eeuw en het schip heeft nog steeds stenen die stammen uit die tijd. De kerk is nog steeds in gebruik als parochiekerk.  

In de buurt van Mesch vind je via Campercontact verschillende overnachtingsplekken. 

Axel, Sas van Gent, Westdorpe, Hulst, Terneuzen, Sluiskil en Kloosterzande 

Deze dorpen in Zeeuws-Vlaanderen werden bevrijd op 19 en 20 september 1944. Dit gebeurde tijdens Operatie Switchback, bij de Slag om de Schelde. Ze werden bevrijd door verschillende divisies van het Canadese, Poolse en Britse leger. 

Operatie Switchback had als doel het opruimen van Breskens pocket, de verdedigingswerken die de Duitsers om de plaats Breskens heen hadden gebouwd. Die had een strategisch belangrijke positie; Breskens ligt aan de oever van de Westerschelde, een belangrijke scheepvaartroute naar de haven van Antwerpen. 

In Axel ligt het Oorlogsmuseum Gdynia, waar onder meer de gevechten van de 1e Poolse Pantserdivisie belicht worden. Niet in Zeeuws-Vlaanderen, maar iets erboven in Nieuwdorp vind je het Bevrijdingsmuseum Zeeland, een historisch museum dat de Slag om de Schelde als thema heeft. 

Via Campercontact vind je in de omgeving een ruim aanbod aan camperplaatsen. 

Megchelen, Gelderland 

Tijdens Operatie Plunder stelden de geallieerden zich tot doel de Rijn over te steken, daardoor opnieuw het Ruhrgebied in handen te krijgen en zo door te steken naar Berlijn. Na deze succesvolle oversteek van de Rijn werd Megchelen op 28 maart 1945 als eerste plaats ten noorden van de rivier bevrijd. Dat ging niet zonder slag of stoot: van de voorheen 159 huizen stonden er toen nog 4 onbeschadigd overeind. 

Met al die verwoeste huizen was er behoefte aan nieuwe, tijdelijke woningen voor de inwoners. Die wederopbouw met puinresten begon op 1 april. Ondertussen zijn deze noodwoningen allemaal weer verdwenen, behalve de Moezeköttel. Die is nog steeds te bezichtigen en werd ingericht als openluchtmuseum. 

In de buurt van Megchelen zijn via Campercontact enkele camperplaatsen te vinden.

Gouda 

Gouda is de eerste stad in West-Nederland die werd bevrijd, op 5 mei 1945. De Binnenlandse Strijdkrachten werd de macht op die dag al overgedragen, enkele dagen later op 8 mei konden ook Britse en Canadese soldaten de stad in.

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (CC BY-SA 4.0) via Wikimedia Commons 

In de Sint-Janskerk kun je het bevrijdingsglas of –raam bezichtigen. Dit glas-in-loodraam werd speciaal ontworpen ter herinnering aan de bevrijding van Nederland. Op het raam zijn onder andere impressies te zien van de Jodenvervolging en bevrijdingsfeesten, maar ook alle provinciewapens. Het bevrijdingsglas van acht meter hoog werd al in 1947 onthuld. 

Verder loopt in Museum Gouda een tentoonstelling over Edith, een Joods meisje uit Gouda dat tijdens de Tweede Wereldoorlog onderdook, verraden werd en in 1943 op negenjarige leeftijd stierf. 

Schiermonnikoog 

Schiermonnikoog is het meest oostelijk gelegen bewoonde waddeneiland van Nederland. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was het de allerlaatste gemeente in het land die bevrijd werd. De provincie Groningen werd al in april bevrijd door de Canadezen, maar toen vluchtten zo’n 120 SS’ers naar Schiermonnikoog, waar op dat moment nog Duitse soldaten waren gestationeerd. Pas op 11 juni 1945 konden de Canadezen de laatste 600 man van het eiland afvoeren. 

ankeric (CC BY-SA 4.0) via Wikimedia Commons

Schiermonnikoog heeft een bunkermuseum waarin het verhaal van het eiland tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt tentoongesteld. De bunker werd indertijd gebruikt als communicatiecentrum.  

Op het eiland zelf zijn geen campers—of auto’s—toegestaan, maar vanuit Lauwersoog kun je de veerboot van driekwart uur nemen en je op Schiermonnikoog verplaatsen met de fiets of de bus. Te voet op ontdekking kan natuurlijk ook.  

Vlak bij de haven van Lauwersoog vind je via Campercontact drie overnachtingsplaatsen. 

Wageningen 

Op 5 mei 1945 werden in het Gelderse Wageningen capitulatiegesprekken gevoerd. Dit beraad, waar ook prins Bernhard als bevelhebber van de Binnenlandse Strijdkrachten bij aanwezig was, werd gevoerd tussen Canadees generaal Charles Foulkes en de Duitse Johannes Blaskowitz. Hij was hoofd van de Duitse troepen in Nederland. Het document dat ze ondertekenden, het capitulatiedocument, legde vast hoe de Duitse militairen zich na een overgave dienden te gedragen. 

De totale overgave van Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog vond plaats op 8 mei 1945. Japan capituleerde op 15 augustus en ondertekende de verklaring ervan op 2 september 1945, wat het officiële einde van de Tweede Wereldoorlog betekende. 

Archangel12 (CC BY 2.0) via Wikimedia Commons

Jaarlijks wordt in Wageningen op 5 mei nog het Bevrijdingsdefilé georganiseerd. In de stad bevinden zich meer dan twintig oorlogsmonumenten en in museum De Casteelse Poort vertellen authentieke voorwerpen het verhaal van de capitulatieondertekening.  

In de buurt van Wageningen zijn via Campercontact enkele camperplaatsen terug te vinden. 

Amsterdam 

Op 8 mei 1945 werd hoofdstad Amsterdam bevrijd nadat ongeveer 110.000 Amsterdammers het leven hadden gelaten. Nadat Duitsland begin mei in Nederland had gecapituleerd, barstte de vreugde los en werd er gevierd op de Dam.  

Op 7 mei schoten Duitse soldaten op de feestvierders. Hierdoor kwamen nog eens 32 mensen om het leven en waren er honderden gewonden. Canadese troepen trokken een dag later via de Berlagebrug de stad binnen en zo was ook Amsterdam bevrijd. 

Gonzalort1 (CC BY-SA 3.0) via Wikimedia Commons

Anne Frank, het dertienjarige Joodse meisje, dook onder in Amsterdam. Haar dagboek Het Achterhuis is een van de meest gelezen boeken ter wereld. Het Anne Frank Museum is gebouwd in het huis waar ze onderdook. 

Verder vindt in Amsterdam op 5 mei jaarlijks het Bevrijdingsconcert plaats aan de Amstel, kun je het Verzets-, Holocaust- of Joods Museum bezoeken, of een fietstocht met gids maken langs plekken die tijdens de oorlog een rol speelden. 

Rond Amsterdam tref je via Campercontact een ruim aanbod aan overnachtingsplekken. 

Door heel Nederland worden naar aanleiding van de tachtigste verjaardag van de Bevrijding verschillende, uiteenlopende evenementen georganiseerd. Een overzicht vind je op vrijheid.nl.