Dossier betalen naar gebruik

Wat is betalen naar gebruik? 

Betalen naar gebruik is niet nieuw, er wordt al jaren over gesproken. Nieuw is dat het kabinet voornemens is om dit systeem in 2030 in te voeren. Dat hebben staatssecretaris Van Rij van Financiën en minister Harbers van I&W in juli 2022 in een brief aan de Tweede Kamer kenbaar gemaakt. Het onderwerp staat dus op de politieke agenda. De nieuwe regeling komt dan in de plaats van de huidige autobelastingen als motorrijtuigenbelasting (mrb), belasting personenauto’s en motorrijwielen (bpm) en fijnstoftoeslag. Vanaf 2030 betalen autobezitters niet meer voor autobezit, maar voor het daadwerkelijke autogebruik. Ze betalen dan dus geen vast bedrag meer voor het bezit van een auto, maar voor het gebruik van de weg en dus het aantal gereden kilometers. Door het huidige systeem om te vormen van een belasting op bezit naar een belasting op gebruik, worden de lasten van automobiliteit eerlijker verdeeld. Bovendien moet betalen naar gebruik een bijdrage leveren aan de CO2-reductie: minder uitstoot door bewust gebruik. Het kabinet wil dat in 2030 alle nieuw verkochte auto’s, dus ook campers, emissieloos zijn. De Europese Commissie gaat echter uit van 2035. Ook gaan elektrische rijders straks betalen naar gebruik. 

Voor welke kilometers moet ik betalen? 

Let wel, het zijn nu niets meer dan plannen van het kabinet. Of het doorgaat en op welke manier is nog niet duidelijk. Het kabinet zet in op een eenvoudig controlesysteem dat rekening houdt met de privacy van de gebruiker. Daarom wil Den Haag dat álle kilometers meetellen en wordt er geen onderscheid gemaakt tussen waar en wanneer deze kilometers zijn gereden. Het maakt dus niet uit of deze in de spits of daarbuiten, in hartje Amsterdam of in Noord-Groningen worden gereden. Dat betekent dat ook de kilometers in het buitenland meetellen. Volgens het kabinet is het zo dat je huidige mrb ook gewoon doorbetaalt of je nu in het buitenland rijdt of niet. Ook moet het systeem budgettair neutraal zijn: het mag niet minder geld opleveren dan het huidige systeem. 

Waarom is dit belangrijk voor camperaars? 

Camperaars betalen nu ook autobelasting. Als de plannen doorgaan zouden camperaars in 2030 ook een bedrag per kilometer gaan betalen, en dus geen wegenbelasting, bpm en fijnstoftoeslag meer. De brandstofaccijns blijft ook na 2030 overeind. 

Is alles al duidelijk? 

Nee, er zijn nog veel, heel veel vragen waar niemand een antwoord op heeft. Het kabinet laat de mogelijkheid open om het tarief per gereden kilometer afhankelijk te maken van uitstoot, gewicht en brandstof. Een zwaardere camper zou dan meer betalen dan een lichtere, en een diesel meer dan een elektrisch aangedreven camper. Maar daarover is dus nog geen duidelijkheid. Net zoals over hoe de controle op het aantal gereden kilometers plaats moet vinden: gebeurt dat straks via de apk, een verplichte periodieke opname van de kilometerstand, het gebruik maken van data van autofabrikanten of het inbouwen van boordapparatuur om de tellerstand beveiligd op te slaan of te registreren? Tot 2030 mogen nieuwe personenauto’s en campers met een fossiele verbrandingsmotor verkocht worden en zal de bpm gewoon blijven bestaan. De vraag is wel of en hoe de bpm vanaf 2030 wordt afgebouwd. Het kabinet geeft aan dit allemaal nog te onderzoeken. 

Waarvoor pleit de NKC? 

De NKC is in principe voorstander van het invoeren van betalen naar gebruik. We vinden het wel belangrijk dat camperen beschikbaar moet blijven, nu en voor toekomstige generaties. Voorwaarde is dan dat camperen betaalbaar blijft en dat de 170.000 camperaars in ieder geval niet méér gaan betalen dan nu. De NKC pleit bij de ministeries en politici voor: 

1. Behoud de uitzonderingspositie motorrijtuigenbelasting voor campers. De camper is een recreatiemiddel, zijn anders dan auto’s en hebben dan ook nu terecht een uitzonderingspositie in de motorrijtuigenbelasting, het zogenaamde kwarttarief. Campers rijden veel minder kilometers (gemiddeld 7.000 km jaarlijks), op rustige momenten, veelal in het buitenland. Camperaars gebruiken de camper anders dan auto’s en betalen daarom terecht dit kwarttarief. Dat uitgangspunt moet behouden blijven. In de plannen wordt op dezelfde gronden bijvoorbeeld ook een uitzondering voor motorrijders gemaakt. 
2. Betalen alleen voor kilometers in Nederland. Veel campers rijden de meeste kilometers over de grens. Daar betalen ze al voor tolwegen, vignetten en accijns op brandstof.
3. De NKC onderstreept het belang van duurzame mobiliteit. Stimuleer in de plannen duurzaamheid door het belonen van emissieloos rijden. Nu rijden campers noodgedwongen op diesel daar er geen volwaardige alternatieven zijn. De verwachting is dat in de toekomst schone campers komen. Stimuleer en beloon deze ontwikkeling met een lager kilometertarief voor schone campers.
4. Maak ondertussen hernieuwbare brandstof betaalbaar en beschikbaar. Campers gaan veel langer mee dan personenauto’s, gemiddeld 26 jaar. 40% van de campers is van een bouwjaar van 2001 of eerder. Deze rijden nog jaren rond zolang de opbouw van de camper nog goed is. Het is niet duurzaam om deze campers af te danken. Maak daarom hernieuwbare brandstof die schoner is beschikbaar en betaalbaar zodat ook deze campers minder uitstoten.
5. Stimuleer ook de productie, aanschaf en gebruik van duurzame campers. De NKC stimuleert fabrikanten om met duurzame motoren voor campers te komen. Camperfabrikanten zijn echter afhankelijk van de fabrikanten van chassis en motor. Er zijn echter nu amper campers op elektriciteit of waterstof verkrijgbaar. Voor camperaars is er – in tegenstelling tot personenauto’s- voor grotere campers geen en voor kleinere camperbussen zeer beperkt ‘schoon’ alternatief. De overheid kan de productie, de aanschaf en het gebruik van duurzame campers stimuleren: geef subsidie op de aanschaf van nieuwe en gebruikte schone campers, net als bij elektrische personenauto’s en busjes.

Wat heeft de NKC tot nu toe gedaan? 

De NKC komt op voor de belangen van de camperaar, nu en in de toekomst. De afdeling Belangenbehartiging zit nu en de komende jaren bovenop de ontwikkelingen rond de stelselwijziging. Dat mogen de 65.000 leden en 170.000 camperaars ook van de grootste campervereniging van Europa verwachten! We zijn in continu contact met ambtenaren van de ministeries en met de politici in Den Haag. We voeren overleg, nodigen politici en ambtenaren uit om zo de unieke positie van de camperaar goed te vertellen. Ook is de NKC lid van de Mobiliteitsalliantie, samen met bijvoorbeeld de ANWB, Bovag en de RAI. Deze alliantie is dé gesprekpartner van de overheid. Zo zit de NKC direct aan tafel in Den Haag en in Brussel en kunnen we invloed uitoefenen op de plannen. 

Wat is de planning? 

Er is nog heel veel onduidelijk. Dit najaar 2022 krijgt de Tweede Kamer meer informatie over de eerste uitkomsten van de verschillende studies. Ook moet er dan meer bekend zijn hoe de registratie van het aantal gereden kilometers zal plaatsvinden. In het voorjaar van 2023 wil het kabinet weer met voorstellen komen. Halverwege 2023 wordt een zogenaamde internetconsultatie gestart om de mening van betrokkenen te peilen. Inmiddels loopt dan ook de politieke discussie tussen de verschillende politieke partijen. Wat blijft er dan over van het oorspronkelijke plan?  Dat gaat nog jaren duren. Het kabinet geeft zelf al aan dat dit een ambitieuze planning is vol met onzekerheden. Bovendien kan een kabinet vallen en dan is het nog maar de vraag wat er met betalen naar gebruik gaat gebeuren. 

Stand van zaken 

1. April 2021: de NKC informeert politieke partijen over campers en betalen naar gebruik
2. April 2022: de NKC sluit zich aan bij de Mobiliteitsalliantie om zo gesprekspartner van de overheid te zijn
3. Juni 2022: Stan Stolwerk, directeur/bestuurder in gesprek met minister Harbers van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat
4. Juni 2022: Het kabinet heeft deze brief (link) naar de Tweede Kamer gestuurd met daarin uitleg over betalen naar gebruik
5. Augustus 2022: NKC opent dossier over betalen naar gebruik op de website