Handige camperbagage: de omvormer

Omvormers tot circa 200 watt zijn meestal voorzien van een accessoiresteker die in de 12V contactdoos past. Controleer vooraf wel of deze voldoende stroom (ampères) kan leveren. Zwaardere omvormers worden meestal met een dikke zwarte en rode kabel via een zekering rechtstreeks op de accu aangesloten. Voor het aansluiten en inbouwen van omvormers gelden richtlijnen en voorwaarden, zoals een maximale lengte en minimale dikte van de kabels. Lichte omvormers hebben vaak koelribben, zwaardere zijn doorgaans voorzien van een ventilator die harder blaast bij meer gevraagd vermogen. Het rendement van een omvormer is rond de 80-90%. Je raakt dus altijd wat energie kwijt en als de omvormer altijd aan staat moet je rekenen met een stilstandsverlies van al gauw 10W. Sommige slimme omvormers schakelen alleen in bij energiebehoefte en hebben daardoor een verwaarloosbaar stilstandsverlies.
Kleine accessoires kan je vaak het best direct op 12V aansluiten in plaats van via een 230V omvormer en daarachter een netvoeding naar laagspanning.
Zorg dat het maximumvermogen van de omvormer niet wordt overschreden. Signalen als een brommend geluid en beeldstoringen kunnen duiden op overbelasting en oververhitting van de omvormer. Wel kan je de ventilator soms horen blazen bij hoge belasting, dat is normaal.

Accucapaciteit

Bij de keuze voor een omvormer moet het vermogen van de omvormer in Watt hoger zijn dan het totale vermogen van de aan te sluiten apparaten, kies een reserve van +20%. Omdat een omvormer een piek bij het inschakelen van apparaten wel kan verdragen, maar mogelijk niet als al deze apparaten tegelijk worden ingeschakeld, is het raadzaam geen contactverdeeldoos met een hoofdschakelaar te gebruiken. Het totale vermogen is overigens te beperken door kritisch te zijn bij de aanschaf van apparatuur. Zo is er bijvoorbeeld de Campeo, de campingvariant van de Senseo, die 700 watt vraagt in plaats van 1.450 watt. Wel duurt het opwarmen navenant langer. Een alternatief kan een Café Duo zijn, die slechts 400 watt gebruikt. Verder is de grootte van de boordaccu’s bepalend. Het vermogen van de omvormer in watt mag maximaal vijf keer de capaciteit in ampère-uur van de gewone (loodgebaseerde) accu bedragen . Dus op twee boordaccu’s van samen 200 Ah kan een omvormer worden aangesloten van maximaal 1.000 watt. LiFePO4 accu’s zijn hierin veel flexibeler en kunnen makkelijker grote stromen leveren.

Energietoevoer in de camper

Bij een doorlopend gebruik van een koffiezetapparaat of waterkoker lopen de boordaccu’s natuurlijk enorm snel leeg. Een rekenvoorbeeldje: een apparaat van 600 watt gebruikt een stroom van 600 gedeeld door 12 volt is 50 ampère, nog los van het verlies bij het omvormen. Boordaccu’s van 200 Ah, die slechts tot de helft mogen worden ontladen, houden het leveren van deze stroom slechts twee uur vol: 100 Ah gedeeld door 50 A. Niemand zet zo lang koffie, maar het laat wel zien hoe beperkt de capaciteit van een accu is. Bij intensief gebruik van de omvormer is het dan ook van groot belang dat de boordaccu’s een regelmatige energietoevoer hebben, uit bijvoorbeeld zonnepanelen, brandstofcellen of de dynamo. LiFePO4 accu’s doen het ook hier beter. Zij mogen meestal tot 10% worden ontladen. De meeste 100Ah LiFePO4 accu’s kunnen al 100A stroom leveren goed voor een 1000W uit een 230V omvormer. Maar ook hier is na een klein uur de accu volledig ontladen. Prettig is dat ze sneller geladen kunnen worden dan traditionele accu’s.

De goedkoopste, omvormers met een gemodificeerde sinus met 12V-stekker zijn in diverse webshops en kampeerwinkels onder de 100 euro verkrijgbaar. De prijs voor een A-merk pure sinus omvormer van 1200W ligt rond de 300 euro. Wil je precies wete hoeveel stroom je nodig hebt, bereken dan je energiebalans. En voor wie geen zin heeft in al het rekenwerk, is weer een keer ouderwets filterkoffie opschenken altijd een oplossing…

Dit is een geactualiseerd artikel op basis van een artikel in Kampeerauto nr. 3 2015.

Bekijk de video om te zien hoe een stroomuitgiftepunt werkt: