Accu laden: zo werkt het

Hoe werkt het laden van een accu? En hoe kun je een accu het beste opladen? Na het lezen van dit artikel is dat geen geheim meer voor je.
Verlichte camper in de avondschemering

Opladen van de accu

Het opladen van de accu gebeurt door een externe spanningsbron. Dat kan een dynamo, een acculader, een brandstofcel, windenergie, een zonnepaneel of een aggregaat zijn. Maar ook aangesloten op de 230V netspanning kan de accu bijgeladen worden. Om beschadiging van de accu te voorkomen moet de laadspanning zijn aangepast op de accu dat in de camper is gebruikt. Een laadregelaar kan, zoals de naam zegt deze belangrijke taak uitvoeren. Het is in het algemeen geen probleem als er meerdere acculaders tegelijk actief zijn zoals bijvoorbeeld een zonnepaneel met lader en de stroom van de paal of van de dynamo.

Laadregelaar

Geregelde of automatische laders hebben verschillende belangrijke voordelen ten opzichte van de vroeger vaak gebruikte ongeregelde laders:
  • Accu's worden beter en sneller geladen door het instellen van de juiste laadkarakteristiek, passend bij de aangesloten accu.
  • Een optionele temperatuursensor houdt rekening met de temperatuur van de accu. Dit verlengd de levensduur van accu's.
  • Door toepassing van hoogfrequent omvormers zijn ze compacter en lichter en worden daarom soms naar behoefte geforceerd gekoeld met een ventilatortje.
  • Ze hebben een betere arbeidsfactor en vragen geen hoge inschakelstroom; oftewel een hogere laadstroom bij een geringere netstroom.
  • Door digitale sturing zijn ze in te stellen op diverse soorten en capaciteiten camperaccu's.
  • Sommige kan je volledig met een app instellen en daarop ook de laadfase en status controleren.

Laadsnelheid

Voor het bepalen van de maximaal toegestane laadcapaciteit werd vroeger de 10%-regeling gehanteerd. een 100Ah accu moest je bij voorkeur met 10A laden. Zowel accu's als laders worden met de jaren doorontwikkeld en verbeterd. De moderne laders houden zelfs rekening met de temperatuur van de omgeving en kunnen nu tot wel 25% van de capaciteit per uur laden. Voor LiFePO4 (ook wel LFP genoemd) kan het vaak nog veel sneller, maar daarvoor zijn wel aanpassingen nodig.

Rendement accu’s

Accu's worden steeds verder doorontwikkeld waarbij er aanzienlijke verschillen zijn in het rendement. Het ene accutype kan je tot maximaal 50% ontladen, terwijl je de ander tot wel 90% of zelfs 100% kunt leegtrekken. Een juiste balans in ontladen en opladen is van wezenlijk belang voor de levensduur van de accu. Probeer een loodaccu nooit verder dan ongeveer 50% te ontladen en je wordt beloond met een veel langere levensduur. Als je de accu helemaal leeg laat lopen ben je misschien al onmiddellijk aan een nieuwe toe.

Booster

Moderne campers met een Euro-6 motor en sommige met een Euro-5 motor hebben soms een 'intelligente dynamo' die tijdens het rijden onvoldoende spanning afgeeft om de huishoudaccu volledig te laden. Bij een start-stopsysteem wordt  de startaccu zelfs bewust niet altijd tot 100% geladen. Voor het optimaal laden van de huishoudaccu heb je dan een booster nodig die de dynamospanning opkrikt tot het gewenste niveau.  Bij de moderne LiFePO4 accu's heb je meestal ook zo'n booster nodig, die er dan tevens voor zorgt dat de laadstroom niet te hoog kan worden. Met een booster is het zelfs mogelijk bij relatief korte ritten de boordaccu weer op spanning te krijgen.

Laadtoestand van de accu

Hoe weet je nu hoe vol je accu is? Bij de meeste campers is de accumeter nog steeds een veredelde voltmeter die de spanning van de accu meet. Dat is helaas geen goede indicatie. Tijdens het laden is de spanning altijd hoger en lijkt de accu misschien al vol, terwijl het laden nog maar net gestart is. Als je bij een volle accu de waterpomp of de TV aanzet kan de spanning juist dalen waardoor de accu leger lijkt. Zodra je alles weer uit zet zal de spanning weer wat stijgen. Een voltmeter geeft pas echt een betrouwbare indicatie als de accu  minstens een uur in rust is geweest. Dus niet laden en geen stroom gebruiken. Pas dan kan je aardig van deze eenvoudige meters op aan. Wil je een betrouwbare indicatie van de aanwezige energie hebben dan heb je een energiemonitor nodig zoals bijvoorbeeld Victron die heeft in de BMV-700 serie of de Büttner batterij computer MT 5000iQ. Wie een LiFePO4 accu heeft laten installeren kan meestal ook via een app op de telefoon een goede indicatie van de laadtoestand krijgen.