Camperen in de Oost-Duitse kuststreek

Door Leo van Dooren (tekst) Leo van Dooren en Marc Erwich (foto's)

De camperreis van Leo van Dooren door de Oost-Duitse kuststreek is een rit vol verrassingen. Van naturistenstranden tot baksteengotiek en een duister verleden.

We rijden vrijwel ongemerkt de voormalige DDR binnen, al is aan de sobere stijl van de boerderijen en aan met keien geplaveide zijwegen wel te zien dat armoede hier vijftig jaar lang troef is geweest. Aangekomen in Schwerin, onze eerste pleisterplaats, zoeken we de camperplek op met uitzicht op de Schlossgarten, die bij kasteel Zuarin hoort. Bij de bouw van dit kasteel werd het Château de Chambord aan de Loire als inspiratiebron gebruikt, het betere jatwerk dus. Het slot is met zijn torentjes en gouden koepel een echte blikvanger.

Kasteel van Schwerin

Schwerin werd in de zestiende en de zeventiende eeuw volledig verwoest door branden, zodat van de oude vakwerkhuizen niets overbleef. Niettemin is een wandeling door deze muziekstad de moeite waard. Na een dagje genieten van het lekkere weer en al het moois, gaat de tocht verder richting Wismar, een van de voormalige Hanzesteden aan de Oostzee.

Wismar

Door de handel was Wismar een rijke stad met veel vakwerkhuizen, die echter in de DDR-periode door gebrek aan onderhoud volledig in verval raakten. En met het stoken op bruinkool werd de boel er bepaald niet fleuriger op. De Wende en het kapitaal van het rijke Westen zorgden voor herstel, maar voor de oplettende wandelaar zijn her en der nog vervallen, grauwe huizen te spotten. Daar word je niet vrolijk van. De Marktplatz oplopend, kijken we met open mond naar de prachtig gerestaureerde panden, met als topstuk de Alter Schwede uit de veertiende eeuw. De toeristenindustrie heeft ook hier hard toegeslagen, want de vele winkeltjes en restaurantjes met terrassen zijn tot zelfs in de oude haven doorgedrongen en op de immense parkeerplaats staan de touringcars in het gelid. We overnachten op de camperplek in de haven, voordat we verder gaan richting kust.

Fischland

De eerste plaats waar we de volgende dag stoppen, is Bad Doberan. Noodgedwongen, want een oude stoomtrein, die fluitend en dampend dwars door het dorp rijdt, verspert de weg. Dat wekt natuurlijk de nieuwsgierigheid en even later bij de VVV horen we dat het de Molli is, die heen en weer tuft van Bad Doberan naar kustplaatsje Kühlungsborn. We kopen kaartjes en de dag kan niet meer stuk. Het hoofd van de oude rockheld Frank Zappa begroet ons de volgende ochtend op de wandeling naar de machtige Domkirche met zijn kloostergebouwen. Frank Zappa, wat had die nu hier te zoeken? Terwijl we napeinzen op een terras met een Tasse Kaffee, tuft Molli weer vrolijk op nog geen meter van ons voorbij, maar blijft het raadsel onopgelost. Later horen we dat hier jaarlijks het muziekfestival de Zappanale plaatsvindt. Via Rostock en Warnemünde – druk druk druk – gaan we verder naar schiereiland Fischland. Heerlijke zandstranden, waar de Freikörperkultur nog flink wordt gepraktiseerd, worden afgewisseld met pittoreske dorpjes als Ahrenshoop. Prachtige, rietgedekte boerderijen verfraaien dit unieke natuurreservaat, waar niet veel te beleven valt, maar dat voor de fietser en wandelaar een eldorado is.

Camperplaats in de haven

De tocht gaat verder naar Stralsund, waar we de camper op de foeilelijke camperplaats net even buiten de stad zetten. Hier halen we de fietsen weer tevoorschijn. De oude pakhuizen in de levendige haven zijn omgetoverd tot restaurant, galerie of winkel en worden overspoeld door toeristen. Het splinternieuwe Ozeaneum is als een soort aquarium een glimmend deel geworden van deze monumenten. Mooi? De mooiste plek in het oude stadsgedeelte is natuurlijk de marktplaats met zijn Rathaus. Dit stadhuis, dat aan de Nicolaikirche lijkt vastgeplakt, is met zijn open gevel en minaretachtige torentjes de ultieme uiting van gotiek. En dat alles in baksteen, want natuursteen was in dit gebied niet voorhanden. Terug bij de camper, laden en lossen, zoeken we een rustiger plek op, want slapen naast een drukke snelweg is geen prettig vooruitzicht. Het tien kilometer verderop gelegen Stahlbrode heeft een mooie camperplaats in de haven, waar het na negen uur stil is.

Camperplek in de haven van Stahlbrode

De pont naar het eiland Rügen ligt dan aangemeerd, zodat er geen verkeer meer komt. Helaas, om zeven uur ’s morgens begint het circus weer.

Oost Duitsland 2Rügen

Trieste boel

De plannen om de volgende dag op het eiland te gaan fietsen, vallen letterlijk in het water, want dit komt met bakken uit de hemel. Rijden dan maar, richting Greifswald, waar de lucht een beetje opklaart als we aankomen en we het stadje te voet kunnen ontdekken. In de oude haven kunnen we overnachten, zodat we de volgende ochtend fris en fruitig door kunnen stomen naar het eiland Usedom. One small step for a man, one giant leap for mankind. Wie kent hem niet, de raketgeleerde Wernher von Braun, die de Amerikanen in staat stelde tot het lanceren van een raket naar de maan, zodat Neil Armstrong zijn historische woorden kon onderstrepen met een traag sprongetje. Wat niet iedereen weet, is dat dezelfde Wernher in de jaren ’40 op Usedom werkte aan de ontwikkeling van de beruchte V1- en V2-raketten, die dood en verderf zaaiden in Londen. Peenemünde, waar het fabriekscomplex, onder strenge geheimhouding was gebouwd, werd in 1943 gebombardeerd, zodat de productie in één klap stilviel. Er is nu een museum, waar overigens verrassend veel fabrieksrestanten deel van uitmaken, maar verder is het een trieste boel, die we zo snel mogelijk ontvluchten.

Camperplek in Karnin

Verder het eiland verkennend, belanden we in Karnin, een dorpje nog vrijwel in DDR-stijl, waar een camperplek is. Om er te komen, moeten we oude keitjeswegen vol hobbels en gaten nemen. Een aanslag op de camper, het gebit en de trommelvliezen. De beloning is een heerlijk simpele plek bij de boer, pal aan het water. De volgende dag maken we een flinke fietstocht naar het in Polen gelegen Swinemünde. Een totaal andere wereld: iedereen lijkt hier te leven van de opbrengst van een eigen marktkraam. Wandelend langs de honderden, overdekte kramen met veelal dezelfde artikelen, wanen we ons in een souk in Marrakech. Twee dagen later gaan we over de brug naar het vasteland, richting Neubrandenburg, waar de gotiek in baksteen in overtreffende trap valt te bewonderen.

Gotische baksteenkunst

Bij de inname in 1945 door het Russische leger werd de stad voor 80 procent in de as gelegd, maar als door een wonder bleef de 2.300 meter lange fortificatie met zijn vier toegangspoorten gelukkig gespaard. Deze zeven meter hoge stadsmuur bevat 26 Wiekhäuser, huisjes ingebouwd in de muur, die nu gerestaureerd en wel dienst doen als restaurant, woonhuis of atelier. De vier toegangspoorten zijn de parels in deze stadsmuur. Merkwaardig: we ontwaren bovenin een aantal vrouwenfiguren in een juichhouding met gebalde vuisten. Verwoede pogingen om bij autochtonen de betekenis hiervan te achterhalen mislukken en zelfs de VVV kan ons niet wijzer maken. Dat maakt het mysterie alleen maar nog interessanter... of zouden ze het daarom doen?

Verschrikkingen

Na al dat gefiets, gewandel en gestruin wordt het tijd voor relaxen, vinden we allebei. Op weg dus naar een camperplek aan het water om een beetje te zonnen en te spartelen. In Fürstenberg aan de Stechlinsee is een mooie camperplek met voorzieningen, die aan deze wens lijkt te voldoen. De omgeving verkennen is natuurlijk standaard. We wandelen de poort uit en stuiten vrijwel direct op een beeldengroep. Oef.. dat is even slikken! De maker heeft de verschrikkingen, die zich op nog geen kilometer hiervandaan hebben afgespeeld, op een wel héél overtuigende manier weergegeven. We blijken hier vlak bij Ravensbrück te zijn, een voormalig concentratiekamp, waar 132 duizend vrouwen en kinderen naartoe werden gesleept om te worden vermoord en verbrand. De as uit de verbrandingsovens werd uitgestrooid in het meer. Onder erbarmelijke omstandigheden overleefde slechts een klein aantal mensen de verschrikkingen. Een stukje zwemmen in het meer heeft ineens een heel andere dimensie gekregen. Na een bezoek aan het terrein, nu een indrukwekkend museum, zijn we een dag totaal van slag. Hoe kunnen mensen dit elkaar aandoen? Gelukkig overwint het reisvirus ook deze keer weer… Berlijn, ons reisdoel komt in ’t zicht.

Dit artikel verscheen in een andere vorm in Kampeerauto nr. 6 2015