Bosnië en Herzegovina - Terug in de tijd
Ondanks de ongerepte natuur, beboste heuvels, hoge bergen, woeste rivieren, diepe kloven, schattige dorpjes en steden boordevol geschiedenis trekken maar weinig toeristen naar Bosnië en Herzegovina. Voor de rustzoeker heeft dat z’n voordelen. En de cultuur is gevarieerd: oost en west staan hier zij aan zij.
Wat maakt dit land tot zo’n smeltkroes? De Federatie bestaat uit de republieken Srpska met hoofdstad Sarajevo en Herzegovina met hoofdstad Mostar. Servische Bosniërs, Bosniakken (slavische moslims) en Kroatische Bosniërs wonen behoedzaam samen.
Na achthonderd jaar overheersing door Ottomanen, Habsburgers en Russen zijn ze eindelijk zelfstandig. Elk van de drie etnische groepen levert een eigen president, waardoor het politieke bestel nog ingewikkelder is dan dat van België.
Benieuwd rijden we na 1.800 kilometer bij Bosanska Gradiška aan de noordgrens het land in. De neus wenden we grofweg naar het zuiden, naar Trebinje, dan rijden we naar het noordwesten en bij Bihać er weer uit. Bij binnenkomst
voelt het direct anders: we gaan terug in
de tijd.
Banja Luka
We willen Banja Luka bezoeken, dus parkeren we de camper bij het kasteel en sluiten aan bij een stadsrondleiding. Eerst wordt de bewogen geschiedenis van kasteel Tvrdava toegelicht: het terrein eromheen is nu een plek voor festivals en concerten. Dichtbij is de centrale overdekte markt met een breed en kleurig aanbod van waren. En daar heb je de bekende Ferhadija-moskee, vernietigd tijdens de oorlogen in de jaren 90 en herbouwd met de originele stenen onder toezicht van de Unesco. Het is de laatst overgebleven moskee van de vele die hier vernietigd zijn en dus een gevoelig onderwerp. Bijna alle moslims hebben Banja Luka verlaten. Wij slenteren verder door de Gospodska Ulica, oftewel Heerenstraat, met gebouwen uit de Habsburgse tijd en wanen ons in Wenen.
Sarajevo
We rijden naar Autokamp Zlatište, hooggelegen met een waanzinnig uitzicht over Sarajevo. Als we de volgende dag met een taxi afzakken, blijkt het oude centrum een enorm contrast met de mistroostige buitenwijken. Sarajevo wordt omringd door de Dinarische Alpen, vandaar dat de stad tijdens oorlogen vaak onder vuur lag, zoals ook jarenlang tijdens de verwoestende Balkanoorlog van de jaren 90. Het is een indrukwekkende mengelmoes van culturele invloeden, beschavingen en religies. De oude bazaar – Baščaršija – wordt gedomineerd door minaretten, kerktorens, fonteinen, zilverwerk- en tapijtverkopers, koperslagers en duiven. Het is aangenaam slenteren langs winkeltjes en de diversiteit aan architectuur.
Er rijdt een ratjetoe aan oude trams, afdankertjes uit Europa, geschonken na de oorlog, maar … ze rijden nog. Ach, er is
zóveel over deze stad te vertellen, daar zijn te veel woorden voor nodig.
Nationaal Park Sutjeska
De allermooiste weg is die richting Nationaal Park Sutjeska.
Prachtige vergezichten, bergen met sneeuwtoppen, bossen, slingerwegen; veel sturen en elke keer een nieuw uitzicht.
Enthousiast bereiken we Tjentište in Sutjeska, het grootste en oudste Nationale Park van het land. Het woud van Perućica is Europa’s laatste stukje oerbos, 20 duizend jaar oud en er staan driehonderd jaar oude bomen. Verder diepe kloven van wel duizend meter diep en alom watervallen. Kortom ruig, ongerept, donker en beklemmend.
Tot Gacka is het nog woest, daarna minder, tja, we raken verwend. Vanuit de hoogte naderen we het in een dal gelegen Trebinje, een ansicht met In de hoogte staat de Hercegovačka Gračanica, de beeldbepalende kerk met kloostercomplex, een kopie van het Gračanica in Kosovo. Even puzzelen hoe daar te geraken en dat blijkt het de inspanning meer dan waard.
Mostar
Door naar Mostar, wat buiten die toeristische vierkante meters van de Stari Most een gewone stad is. Vanaf een terras boven onze camperplaats krijgen we een privéblik op de Stari Most, de beroemde Oude Brug, barstensvol toeristen. De springers zijn er ook: de mannen en vrouwen die vanaf de negentien meter hoge brug in de rivier de Neretva springen. De iconische brug werd verwoest in 1993 tijdens de Balkanoorlog, is weer opgebouwd onder supervisie van de Unesco en heropend in 2004. Wat we nu zien is dus een kopie. Eromheen is die typisch oosterse bebouwing en al snel tellen we zes minaretten, potloden zoals mijn lief ze noemt. Wat klinkt de eerste oproep tot gebed magisch in onze oren. De drukte en hitte zijn echter zo overweldigend, dat we pas ’s avonds over die lastige kasseitjes de brug op gaan. Het is een wirwar van steegjes, moskeeën, kerken, restaurantjes en winkeltjes. Een keer is echt genoeg, maar eerlijk: een lust voor oog en oor.
-
Delen
